Rodzina szkołą komunikacji i wiary Scenariusz lekcji religii nt. Orędzia papieża Franciszkana 49. Światowy Dzień
Środków Społecznego Przekazu

Poziom nauczania: szkoła ponadgimnazjalna

Cele katechetyczne – wymagania ogólne:
– Analiza i interpretacja treści zawartych w Piśmie Świętym oraz w Orędziu na 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.
– Odkrywanie wartości rodziny przekazanych w Orędziu Papieża Franciszka na 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe:

Wiedza:
– Po katechezie uczeń wyjaśnia znaczenie terminów: „łono rodziny”, „szkoła przetrwania”, „szkoła komunikacji”, „wspólnota pokoleń”.
– Po katechezie uczeń wylicza wartości według św. Pawła, które budują jedność.
– Po katechezie uczeń omawia, w jaki sposób miłość kreuje szczęście w rodzinie.
– Po katechezie uczeń charakteryzuje dialog jako dojrzałą formę komunikacji w rodzinie.

Umiejętności:
– Po katechezie uczeń uzasadnia, jak miłość buduje i cementuje rodzinę.
– Po katechezie uczeń uzasadnia wartości, którymi powinny kierować się media: telewizja i internet.

Formy organizacji zajęć: zbiorowa, grupowa, indywidualna.

Metody i techniki dydaktyczne: rozmowa kierowana, piramida priorytetów, analiza tekstów biblijnych i treści orędzia, podróż w wyobraźni.

Środki dydaktyczne: Pismo Święte: Kol 3, 12-20, fragmenty Orędzia Papieża Franciszka na 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, opowiadanie Rodzina jest ogrodem.

SCHEMAT ZAJĘĆ

I. Wprowadzenie

1. Propozycja modlitwy na rozpoczęcie:

Maryjo, Matko życia i Królowo Rodziny,
uczyń każde ognisko domowe
obrazem Rodziny z Nazaretu,
miejscem pokoju i miłości.
Amen. (św. Jan Paweł II).

2. Jako wprowadzenie w tematykę spotkania proponujemy opowiadanie:

Mówi się, że rodzina to ogród, w którym wyrośnie to, co się w nim zasieje. Zasianie wartości da obfite żniwo życia rodzinnego. Przypominam sobie, że istnieje również prawo pola leżącego odłogiem. Prawo to głosi, że jeśli w ogrodzie nie posadzimy czegoś dobrego, to zawsze zarośnie on chwastami. Co roku w porze siewów musimy zasiać właśnie to, co ma wyrosnąć zgodnie z naszym życzeniem. Jeśli nie zasiejemy niczego cennego, niczego cennego też nie zbierzemy. Oto kilka propozycji do naszego ogródka:
Rodzina, tak jak ogród, potrzebuje…

*czasu, uwagi i pielęgnacji,
*słonecznego światła śmiechu i afirmacji,
*deszczu trudności, chwili napięcia i niepokoju oraz poważnych dyskusji na ważne tematy,
*przekopania stwardniałego gruntu: rozgoryczenia, zawiści, niewybaczonych uraz.

Jeśli zasiejecie i będziecie pielęgnować te „ziarna wartości” w waszym rodzinnym ogródku, zbierzecie obfite żniwo prawdziwej, świętej rodziny.

3. Po zapoznaniu się z opowiadaniem prowadzimy z uczniami rozmowę:
– Dlaczego rodzinę porównuje się do ogrodu?
– Kiedy można zbierać plony?
– Co wymaga pielęgnacji w rodzinie?
– Co zagraża współczesnej rodzinie?

4. Polecamy uczniom, aby wypisali priorytety, które pomagają stworzyć szczęśliwą rodzinę. Praca przebiega w grupach. Układamy z nich piramidę (najważniejsze na dole piramidy, najmniej ważne – na górze). Można zaproponować określenia: „przebaczenie”, „rozmowa”, „miłość”, „odpowiedzialność”, „zaufanie”, „warunki mieszkaniowe”, „praca”, „wierność”, „uczciwość” etc…

II. Świadectwo Pisma Świętego

1. Odczytujemy na forum fragment z Pisma Świętego:

Jako więc wybrańcy Boży – święci i umiłowani – obleczcie się w serdeczne współczucie, w dobroć, pokorę, cichość, cierpliwość, znosząc jedni drugich i wybaczając sobie nawzajem, jeśliby ktoś miał coś do zarzucenia drugiemu: jak Pan wybaczył wam, tak i wy. Na to zaś wszystko przywdziejcie miłość, która jest spoiwem doskonałości. A w sercach waszych niech panuje pokój Chrystusowy, do którego też zostaliście wezwani w jednym Ciele. I bądźcie wdzięczni. Słowo Chrystusa niech w was mieszka w całym swym bogactwie: z całą mądrością nauczajcie i napominajcie siebie, psalmami, hymnami, pieśniami pełnymi ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach. A cokolwiek mówicie lub czynicie, wszystko niech będzie w imię Pana Jezusa, dziękując Bogu Ojcu przez Niego.
Żony bądźcie poddane mężom, jak przystało w Panu. Mężowie, miłujcie żony i nie okazujcie im rozjątrzenia. Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, bo to jest miłe w Panu”. (Kol 3, 12-20).

2. Po lekturze prowadzimy rozmowę na jego podstawie:
– Co wymaga pielęgnacji według św. Pawła?
– Co św. Paweł mówi o przebaczeniu?
– Co nazywa się „spoiwem doskonałości”?
– Jak rozumiecie słowa: „Słowo Chrystusa niech w was mieszka”?
– Co należy uczynić, aby w naszych sercach zapanował pokój Chrystusowy?

III. Studium Orędzia na 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu

Grupa I

Po przyjściu na świat jesteśmy w pewnym sensie w „łonie”, jakim jest rodzina. Jest to łono składające się z różnych osób, będących w relacji: „miejscem, gdzie człowiek uczy się współżycia w różnorodności” (Evangelii gaudium, 66). Są to różnice osobowości i pokoleń, które nawiązują komunikację przede wszystkim dlatego, że się nawzajem akceptują, bo istnieje między nimi pewna więź. A im większy jest wachlarz tych relacji, im większa jest różnica wieku, to tym bogatsze jest nasze środowisko życia. Jest to więź, która jest podstawą słowa, które z kolei wzmacnia więź. Słów nie wymyślamy: możemy ich używać, ponieważ je otrzymaliśmy. To w rodzinie uczymy się mówić w języku ojczystym, to znaczy w języku naszych przodków (por. 2 Mach 7, 25. 27). W rodzinie dostrzegamy, że inni byli przed nami, sprawili, że zaistnieliśmy i możemy z kolei rodzić życie oraz czynić coś dobrego i pięknego.
– Wyjaśnij pojęcie: „łono rodziny”.
– Co otrzymujemy dzięki życiu w rodzinie?

Grupa II

Doświadczenie więzi nas „poprzedza”, sprawia, że rodzina jest także kontekstem, w którym przekazuje się tę podstawową formę komunikacji, jaką jest modlitwa. Gdy mama i tata usypiają swoje dopiero co urodzone dzieci, bardzo często powierzają je Bogu, aby nad nimi czuwał. A kiedy są trochę większe, odmawiają wraz z nimi proste modlitwy, pamiętając z miłością także o innych osobach, dziadkach, innych krewnych, chorych i cierpiących, tych wszystkich, którzy bardziej potrzebują Bożej pomocy. Tak więc w rodzinie większość z nas nauczyła się religijnego wymiaru komunikacji, który w chrześcijaństwie jest całkowicie przeniknięty miłością, miłością Boga, który daje nam siebie, i którą dajemy innym.
– Co otrzymujemy dzięki życiu w rodzinie?
– Wyjaśnij, jaka jest zależność między komunikacją a modlitwą?

Grupa III

W rodzinie istnieje przede wszystkim zdolność, aby nawzajem się objąć, wspierać, towarzyszyć sobie nawzajem, odczytać spojrzenia i milczenie, wspólnie się śmiać i płakać, między osobami, które siebie nawzajem nie wybrały, a jednak są tak ważne jedna dla drugiej, że pozwalają nam zrozumieć, czym jest naprawdę komunikacja jako odkrycie i budowanie bliskości. Niwelowanie dystansów, wychodząc sobie nawzajem na spotkanie i akceptując siebie, to motyw wdzięczności i radości.
– Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: „rodzina to miejsce, gdzie można nawzajem się objąć”.
– Co otrzymujemy dzięki życiu w rodzinie?

Grupa IV

Rodzina jest przede wszystkim miejscem, w którym mieszkając razem w życiu codziennym, doświadczamy ograniczeń własnych oraz innych osób, małych i wielkich problemów współżycia, współpracy. (…) Dlatego rodzina, w której, pomimo jej ograniczeń i grzechów, istnieje wzajemna miłość, staje się szkołą przebaczenia. Przebaczenie jest dynamiką komunikacji, takiej komunikacji, która się wyczerpuje, załamuje i która poprzez skruchę wyrażoną i przyjętą może ponownie nawiązać więzi i sprawić, by one się rozwijały.
– Wyjaśnij pojęcie: „rodzina – szkołą przebaczenia”.
– Co otrzymujemy dzięki życiu w rodzinie?

Grupa V

Rodzina może być szkołą komunikacji jako błogosławieństwa. Może to mieć miejsce nawet tam, gdzie zdaje się dominować nieuchronność nienawiści i przemocy, kiedy rodziny są oddzielone od siebie murami z kamienia albo też nie mniej nieprzeniknionymi murami uprzedzeń i niechęci, kiedy wydaje się, że istnieją słuszne racje, żeby powiedzieć „teraz już koniec”. W istocie błogosławienie, a nie przekleństwo, nawiedzanie, a nie odrzucanie, przyjęcie zamiast zwalczania to jedyny sposób, aby przerwać spiralę zła, aby dać świadectwo, że dobro jest zawsze możliwe, aby wychowywać dzieci do braterstwa.
– Wyjaśnij pojęcie: „rodzina – szkoła komunikacji”.
– Jakie mury budują czasami rodziny?

Puenta

Współczesna rodzina funkcjonująca w określonym kontekście historycznym, społecznym, kulturowym ma zadanie ujawnić słabość otaczającego ją świata, wychowując młode pokolenia w duchu tradycji i wartości chrześcijańskich. Rodzina ma wpajać młodemu pokoleniu system wartości, można to uczynić, wprowadzając tzw. filtry rodzinne; ich zastosowanie ma urealniać i odkłamać wykreowany przez media nierealny obraz rodziny, ma nauczyć rozróżniania dobra i zła, prawdy i fałszu, wartości i pseudowartości.

IV. Nowe życie/pogłębienie wiary.

1. Wyobraźcie sobie, że zostaliście zespołem, który ma stworzyć nowy kanał telewizyjny, który ma służyć rodzinie. Stwórzcie zasady programowe: cel stacji, jakie programy będziecie w niej emitować, jakie nie będą pokazywane. Jakie wartości będziecie promować etc… Uwzględnijcie wiadomości z dzisiejszej lekcji i orędzia papieża Franciszka.

2.Praca przebiega w grupach. Opracowania grupy prezentują na forum.

Propozycja modlitwy na zakończenie

Modlitwa Ojca Świętego Jana Pawła II w intencji rodzin

Boże, od którego pochodzi wszelkie ojcostwo w niebie i na ziemi,
Ojcze, który jesteś Miłością i Życiem,
spraw, aby każda ludzka rodzina na ziemi
przez Twego Syna, Jezusa Chrystusa, „narodzonego z Niewiasty”,
i przez Ducha Świętego stawała się prawdziwym
przybytkiem życia i miłości dla coraz to nowych pokoleń. (…)
Spraw, aby młode pokolenie znajdowało w rodzinach
mocne oparcie dla swego człowieczeństwa
i jego rozwoju w prawdzie i miłości .

Opracowanie katechezy: Aleksandra Bałoniak – zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Katecheta”, nauczycielka religii w liceum ogólnokształcącym w Poznaniu, redaktor serii „Biblioteka Katechety”.

Zestaw pomocy duszpasterskich można pobrać bezpłatnie.

Rodzina szkołą komunikacji i wiary Scenariusz lekcji religii nt. Orędzia papieża Franciszkana 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu

Rodzina szkołą komunikacji i wiary Scenariusz lekcji religii nt. Orędzia papieża Franciszkana 49. Światowy Dzień
Środków Społecznego Przekazu