Światowy Dzień
Środków Społecznego Przekazu
Historia i idea

Ustanowienie Dnia

Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu jest inicjatywą podjętą przez Kościół Rzymskokatolicki, a zaproponowaną przez Sobór Watykański II. Dekret o środkach społecznego przekazu Inter mirifica z 4 grudnia 1963 r. w punkcie 18 oświadcza:

W celu skuteczniejszego umacniania różnorodnych form apostolstwa w zakresie środków społecznego przekazu, zgodnie z postanowieniem biskupów, należy ustanowić we wszystkich diecezjach świata dzień, w którym każdego roku wierni będą pouczani o swoich obowiązkach pod tym względem, zachęcani do zanoszenia w tej intencji modlitw i do składania na ten cel ofiar, które winny być przeznaczane na organizowanie i utrzymywanie instytucji i przedsięwzięć, popieranych na tym polu przez Kościół, stosownie do potrzeb świata katolickiego.

Sam papież Paweł VI, autor pierwszego Orędzia potwierdza też, że inicjatywa bierze początek z ducha soboru: Jesteśmy szczęśliwi, mogąc ponownie zwrócić się do was z okazji Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu, ustanowionego przez Ekumeniczny Sobór Watykański II (orędzie z 1974 r.).

Po raz pierwszy Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzono na polecenie papieża Pawła VI w niedzielę 7 maja 1967 r., natomiast pierwsze orędzie ukazało się 2 maja tegoż roku . Ojciec Święty ustalił jego obchody na niedzielę przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego, przy czym episkopaty krajowe otrzymały możliwość ustalania swojej daty.

Publikacja orędzi

Początkowo orędzie na Dzień Środków Społecznego Przekazu ukazywało się tuż przed samym obchodem Dnia, ale od 1986 r., gdy odbywał się on po raz dwudziesty, przyjął się zwyczaj, że tekst ten, autorstwa Ojca Świętego, nosi datę 24 stycznia. Tego dnia Kościół katolicki wspomina św. Franciszka Salezego, którego papież Pius XI ogłosił w 1923 r. patronem pisarzy katolickich i dziennikarzy.

Hasło orędzia ogłaszane jest natomiast zgodnie z tradycją w dniu 29 września poprzedniego roku, w święto Świętych Archaniołów Michała, Rafała i Gabriela. Święty Gabriel Archanioł jest bowiem patronem radiowców.

Takie wyprzedzenie czasowe w ogłaszaniu hasła i orędzia pozwala episkopatom i diecezjom odpowiednio wcześniej przygotować własne obchody tego Dnia, uwzględniając treść przesłania papieskiego.

Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu w Polsce

W większości krajów Dzień ten obchodzi się w niedzielę przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego, co często pokrywa się z uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego (przenoszoną przez niektóre episkopaty z czwartku VI tygodnia Wielkanocy na VII Niedzielę Wielkanocy). W Polsce na mocy decyzji Konferencji Episkopatu Dzień Środków Społecznego Przekazu jest obchodzony zawsze w trzecią niedzielę września.

Warto zwrócić też uwagę na odmienność nazwy. Na świecie przeważnie mówi się o Dniu Komunikacji Społecznej (po angielsku: World Communications Day, po włosku: Giornata Mondiale delle Comunicazioni Sociali), a w Polsce – o Światowym Dniu Środków Społecznego Przekazu. Termin „komunikacja” wydaje się szerszy i bardziej podmiotowy niż przedmiotowy – ostatecznie komunikacja jest fenomenem relacji międzyludzkich, wyrażanym tylko przez coraz nowsze środki techniczne. Sformułowanie „środki społecznego przekazu” odnosi nas natomiast do świata mediów, czasami określanych mass mediami, a zatem do szeroko pojętego fenomenu komunikacji społecznej przy użyciu mediów.

Statystyka

Do 2023 r. ukazało się 57. Orędzi. Ojciec Święty Paweł VI ogłosił 12 takich dokumentów, Jan Paweł II aż 27, Benedykt XVI 8, a papież Franciszek 10.

CZYTAJ WIĘCEJ

- Kontekst Kościelny - Kościół a media

- Wprowadzenie do orędzi na Światowe Dni Środków Społecznego Przekazu

- św. Franciszek Salezy - patron dziennikarzy

- św. Klara - patronka telewizji

- św. Archanioł Gabriel - patron radiowców

- bł. Jakub Alberione - patron internetu

Światowy Dzień Środków Społecznego PrzekazuHistoria i idea

Światowy Dzień
Środków Społecznego Przekazu
Historia i idea