Franciszek Salezy (ur. 21 sierpnia 1567 r., zmarł 28 grudnia 1622 r.) był francuskim teologiem i filozofem, założycielem Zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (siostry wizytki), biskupem Genewy. Został ogłoszony świętym i doktorem Kościoła. Jest autorem wielu tekstów z zakresu duchowości.
Dzieciństwo i młodość
Franciszek Salezy urodził się Château de Thorens (w południowej Francji) w rodzinie szlacheckiej jako pierwsze z dwanaściorga dzieci lorda François de Boisy i Françoise de Sionnz. Rodzice zapewnili mu najlepszą edukację u jezuitów. W 1583 r., w wieku 16 lat, zaczął się uczyć w Collège de Clermont w Paryżu. Rok później, po dyskusji na temat predestynacji, kiedy uznał, że pójdzie do piekła, doświadczył osobistego kryzysu. Jego rozpacz duchowa była tak duża, że przełożyło się to również na cierpienie fizyczne. Trwało to cały grudzień 1586 r. W styczniu z olbrzymim trudem odwiedził kościół Saint-Etienne des Grès (św. Stefana), dziś już nieistniejący, gdzie modlił się przed obrazem Najświętszej Maryi Panny. Tam jego kryzys się zakończył i wtedy zdecydował, że poświęci życie Bogu i złoży śluby czystości. Został tercjarzem minimitów.
Franciszek doszedł do wniosku, że niezależnie od tego, co otrzyma od Boga, będzie to dobre, bo Bóg jest Miłością. To wierne zawierzenie Bogu, Jego miłości, nie tylko oddaliło wcześniejsze wątpliwości, ale znacząco wpłynęło na resztę jego życia i na jego nauczanie. W duchowości katolickiej ten sposób formacji jest często określany jako Filotea, czyli droga do życia pobożnego.
W 1588 r. Franciszek przeniósł się z Uniwersytetu w Paryżu na Uniwersytet w Padwie, gdzie studiował zarówno prawo, jak i teologię. Tu powstała myśl o zostaniu kapłanem. Inteligentny i przystojny Salezy przeszedł wiele doświadczeń, które otworzyły jego serce na Boga. Różne wydarzenia w swoim życiu odczytywał jako znaki, że Chrystus wzywa go do miłości do Kościoła.
Droga ku kapłaństwu
W 1592 r. ukończył studia doktoranckie w zakresie prawa i teologii. Władze Chambéry uznały jego licencję prawniczą. Ojciec przygotował różne stanowiska dla syna, m.in. w senacie Chambéry. Zaaranżował mu także małżeństwo z bogatą dziedziczką. Ale Franciszek odmówił i powiedział, że przyszłość wiąże z Kościołem, czego ojciec nie chciał zaakceptować. Dzięki interwencji Claude’a de Granier’a, ówczesnego biskupa Genewy, otrzymał święcenia kapłańskie i w 1593 r. został mianowany rektorem katedry. Franciszek przyczynił się między innymi do zawiązania sojuszu pomiędzy papieżem Klemensem VIII oraz francuskim królem Henrykiem IV.
W dobie reformacji Franciszek z wielkim zapałem zaangażował się w nawracanie protestantów w Sabaudii. Dzięki jego pracy apostolskiej wiele osób wróciło do dawnej wiary katolickiej. Od czasu reformacji siedziba biskupów Genewy została przeniesiona do Annecy w Sabaudii, ponieważ miastem rządzili kalwiniści. W 1602 r. biskup Genewy, Granier, zmarł, a Franciszek został mianowany jego następcą.
Miał opinię fascynującego kaznodziei i ascety. Był znany jako przyjaciel biednych, człowiek o nadzwyczajnej uprzejmości i głębokim zrozumieniu ludzkich problemów.
Właściwości te są dostrzegalne w jego książkach, z których najbardziej znana to Kontrowersje, Filotea, czyli wprowadzenie do życia pobożnego(1608) i Teotym, czyli traktat o miłości Bożej (1616). Zostawił także ok. 1000 listów. Filoteę, co było w tamtych czasach ewenementem, napisał specjalnie dla ludzi świeckich. Jako metodę rozwoju duchowego doradzał kierowanie się miłością bardziej niż samoocenianiem.
Wspólnie ze św. Joanną de Chantal w czerwcu 1610 r. założył zakon wizytek w Annecy. Arcybiskup Denis-Simon de Marquemont był wprawdzie przyjacielem Franciszka, ale ograniczył swobodę zakonu w 1616 r., nakazując mu klauzurę. Założył także Kongregację Oratorium św. Filipa Neri w Thonon-les-Bains, w której pełnił funkcję przełożonego. Jednak wkrótce po jego śmierci kongregacja przestała istnieć. Święty Franciszek jest też znany jako popularyzator języka migowego, który służył mu w nauczaniu o Bogu osób niesłyszących. Z tego powodu jest on patronem osób niesłyszących.
W grudniu 1622 r. pełnił obowiązki w orszaku księcia Sabaudii Karola Emanuela, który objeżdżał księstwo. Po przyjeździe do Lyonu zdecydował się zamieszkać w chacie ogrodnika w klasztorze wizytek. Tam umarł z powodu udaru 28 grudnia 1622 r., w wieku 55 lat. Pomimo protestów mieszkańców Lyonu jego ciało przeniesiono do Annecy 24 stycznia 1624 r., gdzie spoczęło w kościele macierzystym sióstr Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (i było tam aż do rewolucji francuskiej). Serce zatrzymały wizytki w Lyonie, ale podczas rewolucji zostało przewiezione do Wenecji. Liturgiczne wspomnienie św. Franciszka w Kościele katolickim przypada właśnie w rocznicę przeniesienia jego ciała.
Franciszek Salezy został beatyfikowany w 1661 r. przez papieża Aleksandra VII, który następnie kanonizował go w 1665 r. Uznany został także za doktora Kościoła przez Piusa IX w 1877 r. Czczony jest jako patron wizytek, salezjanów i salezjanek, Annecy, Chambéry i Genewy.
Święty Franciszek patronem dziennikarzy
W 1923 r. papież Pius XI ogłosił św. Franciszka patronem dziennikarzy i katolickiej prasy, jest on również patronem poetów i osób niesłyszących. Dlaczego to właśnie Franciszkowi Salezemu (1567-1622) przypisano patronat nad prasą katolicką? W rok po święceniach kapłańskich otrzymał on od biskupa zadanie ponownego przywrócenia dla Kościoła katolickiego licznych mieszkańców kantonu Chablais, którzy pozostając poddanymi katolickiego księcia Sabaudii, ulegli wpływom kaznodziejów kalwińskich i porzucili wiarę rzymską. Początkowo jego starania nie odnosiły skutku, aż do czasu, gdy zaczął pisać traktaty w formie krótkich artykułów objaśniających prawdy wiary chrześcijańskiej w świetle Pisma Świętego. Teksty były wolne od polemizowania, ale przepełnione pasterską miłością i zatroskaniem o dusze sobie powierzone. Było to więc prekursorskie wykorzystanie prasy w ewangelizacji, które pozostaje do dziś dla mediów katolickich wzorem i wskazówką, tym bardziej że dzieło św. Franciszka odniosło spektakularny sukces i wielu powróciło na łono Kościoła.
Rady, jakich udzielał, były bardzo praktyczne i dotyczyły np. codziennego rachunku sumienia zalecanego wieczorem:
Dziękujmy Bogu, że nas zachował przy życiu w ciągu dnia ubiegłego.
Badamy, jakeśmy się zachowali w każdej godzinie dnia. Aby nam to poszło łatwiej, przypominamy sobie, gdzieśmy byli, z kim przestawaliśmy i czym byliśmy zajęci.
Gdy się okaże, żeśmy spełnili coś dobrego, dziękujmy za to Bogu. Gdy przeciwnie, popełniliśmy coś złego myślą, słowem lub uczynkiem, przepraszamy Majestat Boski, postanawiamy spowiadać się z tego przy pierwszej sposobności i przyrzekamy troskliwą poprawę.
Następnie polecamy Opatrzności Bożej swoją duszę i ciało, Kościół św., krewnych i przyjaciół. Prosimy Najświętszą Pannę, Anioła Stróża i Świętych Pańskich, by czuwali nad nami i za nas. I z błogosławieństwem Boga udajemy się na spoczynek, którego potrzeba płynie z Jego woli.
Modlitwa do św. Franciszka Salezego
Święty Franciszku Salezy,
prawdziwy wzorze świętości,
który zdołałeś połączyć w sobie prostotę gołębicy z roztropnością węża;
który rozpoznałeś znaki czasów tobie współczesnych
oraz prowadziłeś głębokie życie kontemplacyjne;
który wypełniony wszystkimi darami Ducha Świętego
pokazałeś nam nową drogę pobożności,
prostą i pewną ścieżkę do świętości.
Wyproś u Pana łaskę podążania za Twoimi wskazaniami,
ponieważ żyjąc jak Ty, mogę otrzymać radość wieczną
i cieszyć się z Aniołami i Świętymi w niebie. Amen.
Modlitwa dziennikarza do św. Franciszka Salezego
Panie Jezu Chryste,
Ty mnie wezwałeś, abym służył bliźnim poprzez środki komunikacji społecznej.
Za wstawiennictwem św. Franciszka Salezego, wiernego głosiciela Ewangelii,
spraw, abym potrafił czynić to w duchu posłuszeństwa prawdzie,
z odwagą stawania w jej obronie w każdych okolicznościach.
Pomagaj mi także łączyć prawdę z miłością,
abym nigdy nie zranił niczyjej godności,
ale bym czynił wszystko, co w mojej mocy,
by zawsze zwyciężała sprawiedliwość i pokój;
abym nie miał względu na osoby,
ale wypełniał moją misję z pokorą, szczerością i w wolności serca.
Uczyń mnie także świadkiem miłości, która pochodzi od Ciebie,
oraz prawdy, która wyzwala i zbawia,
który z Bogiem Ojcem żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
CZYTAJ DALEJ - św. Klara - patronka telewizji
Patroni medialni: