Poziom nauczania: szkoła podstawowa, klasy I-III
Cele katechetyczne – wymagania ogólne:
– Kształtowanie wiedzy na temat rodziny proponowany przez papieża Franciszka w Orędziu na 49. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.
– Analiza i interpretacja tekstów biblijnych o życiu rodziny Pana Jezusa oraz treści orędzia.
– Kształtowanie twórczego myślenia.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
Wiedza:
– Uczniowie wymieniają cechy rodziny.
– Uczniowie opowiadają o wzorach rodziny znanych z telewizji.
– Po katechezie uczeń nazywa cechy rodziny wymienione w orędziu przez papieża Franciszka.
– Po katechezie uczeń wyjaśnia, w jaki sposób rodzina Jezusa troszczyła się o siebie nawzajem.
Umiejętności:
– Po katechezie uczeń uzasadnia, dlaczego miłość i rozmowa w rodzinie decyduje o jej trwałości.
– Po katechezie uczeń weryfikuje i ocenia różne cechy rodziny.
Formy organizacji zajęć: indywidualna, zbiorowa, grupowa.
Metody dydaktyczne:rozmowa kierowana, analiza tekstów biblijnych, „pieczenie babki rodzinnej” – zabawa w przyporządkowywanie cech rodziny, tworzenie haseł reklamujących rodzinę.
Środki dydaktyczne:Pismo Święte: Mt 2, 13-15; Mt 2, 19-21; Łk 2, 40; Łk 2, 41-50, rozsypanka wyrazowa, ksero karty dla grup z przepisem na pieczenie „babki rodzinnej”, arkusze do spisania haseł reklamowych.
SCHEMAT ZAJĘĆ
I. Wprowadzenie
1. Propozycja modlitwy na rozpoczęcie: wysłuchanie lub śpiew piosenki Arki Noego Pokochałem Cię. (sł. i muz. Robert Friedrich).
Będziemy razem dzisiaj i jutro,
kiedy wesoło i kiedy smutno.
Pójdziemy razem przez cały świat
jak mąż i żona, jak siostra i brat.
Ref. Pokochałem cię na dobre i na złe.
Pokochałem cię na dobre i na złe.
Za ręce pójdziemy obok siebie
teraz na ziemi, a potem w niebie.
Żadna siła rozdzielić nie może
tego, co Ty połączysz, Boże.
Ref. Pokochałem cię na dobre i na złe.
Pokochałem cię na dobre i na złe.
2. Prowadzimy z uczniami rozmowę. Tematem rozmowy jest rodzina z telewizji:
• Wymieńcie, jaką rodzinę znacie z telewizji.
• Dlaczego wymieniliście tę rodzinę?
• Co wam się u nich podoba?
• Czym różni się ta rodzina od waszej?
• Co waszym zdaniem jest najważniejsze w rodzinie?
3. Puentujemy tę część lekcji, mówiąc o historii Światowych Dni Środków Społecznego Przekazu: Ten dzień obchodzony jest w Kościele w trzecią niedzielę września. Z tej okazji ojciec święty każdego roku kieruje do wiernych swoje orędzie, które ogłasza 24 stycznia, w dzień, kiedy w Kościele wspomina się św. Franciszka Salezego, patrona katolickich pisarzy i dziennikarzy. Po raz pierwszy Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzono na polecenie Pawła VI w 1967 roku. Od tamtego czasu papieże podtrzymują tę tradycję i ogłaszają z tej okazji orędzia. W tym roku papież Franciszek w orędziu na ten dzień mówi o rodzinie, w której uczymy się miłości i rozmowy, w której możemy tę miłość okazywać sobie. W tym roku ten dzień obchodzimy po raz 49.
II. Rozwinięcie
1. Proponujemy uczniom wykonanie zadania o charakterze zabawy w „pieczenie babki rodzinnej”. Zadanie zostanie wykonane w grupach. Wyjaśniamy uczniom, że w rodzinie nic nie robi się w pojedynkę. Nauczyciel podaje składniki, z których piecze się babkę (kartka, na której wypisane są składniki do pieczenia babki), uczniowie mają dopasować do każdego składnika jedną z cech (druga rozsypanka), które muszą zaistnieć w rodzinie, aby była szczęśliwa. Celem tego ćwiczenia jest refleksja nad różnorodnością elementów cementujących rodzinę.
2. Praca w grupach przebiega według zasad porządkowania i przyporządkowywania z użyciem rozsypanki wyrazowej i kserokopii produktów.
Produkty do pieczenia „babki rodzinnej” (ksero kartki dla każdej grupy): mąka, mleko, sól, cukier, proszek do pieczenia, śmietana, bakalie, woda, dżem, pomarańcze/poziomki, olejek do pieczenia, miód. DRUKUJ
3. Prezentacja wyników prac na forum klasy.
4. Analiza tekstów biblijnych omawiających życie Pana Jezusa w rodzinie:
Etap 1: Odczytanie tekstu z Pisma Świętego.
Etap 2: Po lekturze każdego tekstu uczniowie wymieniają cechy Świętej Rodziny.
Tekst 1: Ucieczka do Egiptu
Gdy oni odjechali, oto anioł Pański ukazał się Józefowi we śnie i rzekł: „Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i uchodź do Egiptu; pozostań tam, aż ci powiem; bo Herod będzie szukał Dziecięcia, aby Je zgładzić”. On wstał, wziął w nocy Dziecię i Jego Matkę i udał się do Egiptu; tam pozostał aż do śmierci Heroda. Tak miało się spełnić słowo, które Pan powiedział przez proroka: Z Egiptu wezwałem Syna mego” (Mt 2, 13-15).
- Czego dowiedzieliście się o rodzinie Pana Jezusa?
- Wymieńcie cechy rodziny Pana Jezusa?
Tekst 2: Powrót z Egiptu do Nazaretu
A gdy Herod umarł, oto Józefowi w Egipcie ukazał się anioł Pański we śnie i rzekł: «Wstań, weź Dziecię i Jego Matkę i idź do ziemi Izraela, bo już umarli ci, którzy czyhali na życie Dziecięcia». On więc wstał, wziął Dziecię i Jego Matkę i wrócił do ziemi Izraela. Lecz gdy posłyszał, że w Judei panuje Archelaos w miejsce ojca swego, Heroda, bał się tam iść. Otrzymawszy zaś we śnie nakaz, udał się w strony Galilei. Przybył do miasta, zwanego Nazaret, i tam osiadł. Tak miało się spełnić słowo proroków: „Nazwany będzie Nazarejczykiem” (Mt 2, 19-21).
Dziecię zaś rosło i nabierało mocy, napełniając się mądrością, a łaska Boża spoczywała na Nim (Łk 2, 40).
- Czego nowego dowiedzieliście się o rodzinie Pana Jezusa?
- Wymieńcie cechy rodziny Pana Jezusa?
Tekst 3: Dwunastoletni Jezus w świątyni
Rodzice Jego chodzili co roku do Jerozolimy na Święto Paschy. Gdy miał lat dwanaście, udali się tam zwyczajem świątecznym. Kiedy wracali po skończonych uroczystościach, został Jezus w Jerozolimie, a tego nie zauważyli Jego Rodzice. Przypuszczając, że jest w towarzystwie pątników, uszli dzień drogi i szukali Go wśród krewnych i znajomych. Gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jerozolimy, szukając Go.
Dopiero po trzech dniach odnaleźli Go w świątyni, gdzie siedział między nauczycielami, przysłuchiwał się im i zadawał pytania. Wszyscy zaś, którzy Go słuchali, byli zdumieni bystrością Jego umysłu i odpowiedziami. Na ten widok zdziwili się bardzo, a Jego Matka rzekła do Niego: „Synu, czemuś nam to uczynił? Oto ojciec Twój i ja z bólem serca szukaliśmy Ciebie”. Lecz On im odpowiedział: „Czemuście Mnie szukali? Czy nie wiedzieliście, że powinienem być w tym, co należy do mego Ojca?” (Łk 2, 41-50).
- Czego nowego dowiedzieliście się o rodzinie Pana Jezusa?
- Jakie zasady obowiązywały w rodzinie Pana Jezusa?
Puenta
Rodzina to wspólnota ludzi, to wspólne miejsce przebywania, to osoby, które łączy wspólny stół, przy którym spożywa się posiłki, omawia wspólne sprawy, dzieli się smutkami i radościami, opowiada o sukcesach w szkole i przygodach z koleżankami i kolegami.
W rodzinie Pana Jezusa panowała też atmosfera zatroskania, miłości, słyszeliśmy, że Józef uciekał z rodziną przed niebezpieczeństwami, które im groziły. Wiele razy musieli zmieniać miejsce zamieszkania, by ochronić małego Jezusa, któremu groziło niebezpieczeństwo. Podobnie zrobiliby wasi rodzicie, gdyby wasze życie było w zagrożeniu. Zadaniem każdej rodziny jest dawać poczucie bezpieczeństwa sobie nawzajem i o nim musimy ze sobą rozmawiać w domu i między sobą.
III. Analiza Orędzia na 48. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu
1. Odczytujemy fragment orędzia, po lekturze polecamy uczniom, aby na podstawie poznanego tekstu wykonali pracę plastyczną, która polega na wymyśleniu haseł reklamujących rodzinę przy wykorzystaniu określeń z orędzia.
W rodzinie istnieje przede wszystkim zdolność, aby nawzajem się objąć, wspierać, towarzyszyć sobie nawzajem, odczytać spojrzenia i milczenie, wspólnie się śmiać i płakać, między osobami, które siebie nawzajem nie wybrały, a jednak są tak ważne jedna dla drugiej, że pozwalają nam zrozumieć, czym jest naprawdę komunikacja jako odkrycie i budowanie bliskości. Niwelowanie dystansów, wychodząc sobie nawzajem na spotkanie i akceptując siebie.
2. Prezentacja prac uczniów.
Propozycja modlitwy na zakończenie
Modlitwa za rodziców
Panie Boże, dziękuję Ci za moich rodziców, za ich poświęcenie, bezwarunkową miłość do mnie i za ich troskę o moje codzienne potrzeby.
Proszę Cię, abyś obdarzył ich dobrym zdrowiem i błogosławił ich pracy.
Proszę Cię, naucz mnie okazywać im wdzięczność i spraw, bym nigdy ich nie zawiódł. Pomóż mi cierpliwie, z miłością i szacunkiem trwać przy nich w chwilach trudnych, w cierpieniu, chorobie i starości. A gdy przyjdzie godzina śmierci, przyjmij ich, Panie, do swego królestwa. 1
Opracowanie katechezy: Aleksandra Bałoniak – zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Katecheta”, nauczycielka religii w liceum ogólnokształcącym w Poznaniu, redaktor serii „Biblioteka Katechety”.
© Edycja Świętego Pawła
Zestaw pomocy duszpasterskich można pobrać bezpłatnie.
1http://rodzina.wiara.pl/doc/651211.Modlitwy-za-dzieci-i-za-rodzicow [dostęp: 3.08.2015].
Patroni medialni: