Autor: Aleksandra Bałoniak
Dla gimnazjum
Cele katechetyczne – wymagania ogólne:
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Wiedza:
Umiejętności:
Postawy:
Formy organizacji zajęć: zbiorowa, partnerska, indywidualna.
Metody dydaktyczne: rozmowa kierowana, słowa kluczowe, redagowanie książki o Świętej Faustynie oraz kodeksu etycznego pracownika mediów.
Środki dydaktyczne: fragmenty orędzia papieża Franciszka na 50. Światowy dzień Środków Społecznego Przekazu, kserokopie tekstów dla grup (załącznik 1), świadectwo Natalii.
Schemat zajęć
I. Wprowadzenie
1.Propozycja modlitwy na rozpoczęcie:
Modlitwa o miłość
Ty, który jesteś miłością,
przyjmij moją modlitwę
– prośbę o zdolność do miłości.
Daj mi zdolność rozeznawania koleżeństwa,
przyjaźni i miłości, bym umiał dobrze wybrać.
Przygotuj mnie, Panie, do miłości.
Daj mi, Panie, wzrok czysty, sięgający głębi człowieka,
tak bym widział jego wartość, a nie zewnętrzne pozory;
myślenie godne pięknej, odpowiedzialnej miłości;
język jedności i zrozumienia,
bym nie ranił słowem[1].
2. Wprowadzamy w tematykę spotkania mówimy o historii Światowych Dni Środków Społecznego Przekazu: Ten dzień obchodzony jest w Kościele w trzecią niedzielę września. Z tej okazji Ojciec Święty każdego roku kieruje do wiernych swoje orędzie, które ogłasza 24 stycznia, w dzień kiedy w kościele wspomina się św. Franciszka Salezego, patrona katolickich pisarzy i dziennikarzy. Po raz pierwszy Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzono na polecenie Pawła VI już w 1967 roku. Od tamtego czasu papieże podtrzymują tę tradycję i ogłaszają z tej okazji orędzie. W tym roku papież Franciszek w orędziu na ten dzień w roku 2016 mówi o miłosierdziu i komunikacji. W tym roku ten dzień obchodzimy 18 września, już po raz 50.
3. Zapowiadamy, że na początku lekcji poznamy życie Świętej Faustyny Kowalskiej, Apostołki Miłosierdzia, a następnie fragment orędzia papieża Franciszka na ten dzień.
4. Dzielimy uczniów na 6 grup, każda otrzymuje materiały do rozpracowania. Celem zadania jest opracowanie książki o Świętej Faustynie. Praca ma zostać wykonana w formacie A4 na kartonach, które składamy i tworzymy całość. Każda grupa losuje zadanie oznaczone literką: A, B, C, D, E, F. W materiałach do opracowania znajdują się szczegółowe wskazówki dla uczniów. Każda grupa tworzy jedną stronę książki. Zadanie polega na opracowaniu poszczególnych części książki. Na każdej stronie mają znaleźć się najważniejsze informacje dotyczące wylosowanego tematu.
A – Kalendarium życia s. Faustyny
B – Dzienniczek s. Faustyny
C – Obraz Miłosierdzia Bożego
D – Koronka do Miłosierdzia Bożego
E – Godzina Miłosierdzia Bożego
F – Święto Bożego Miłosierdzia
Puenta
Każda grupa prezentuje owoce swojej pracy. Z materiałów wykonanych tworzymy książkę o życiu i misji s. Faustyny. Umieszczamy ją w wyznaczonym miejscu, tak by wszyscy mieli możliwość zaglądania do niej. Zwracamy uwagę, że s. Faustyna jest dziś jedną z najbardziej znanych świętych w całym świecie. Byłoby wstydem, gdybyśmy jako Polacy nie znali jej życia i posłannictwa. Nie chodzi jednak tylko o to, żeby je znać, jesteśmy zaproszeni przede wszystkim do tego, żeby żyć orędziem objawionym za jej pośrednictwem światu.
II. Analiza Orędzia na 50. Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu
1.Wprowadzamy w kolejną cześć lekcji: Żeby powstała książka, potrzebna jest praca wielu ludzi: autorów, redaktorów, grafików, polonistów. Na podstawie książki, historii opowiedzianej w mediach powstają sztuki teatralne, filmy, programy telewizyjne. Potrzeba twórców, pisarzy, którzy swoją pracą w mediach upowszechnią nie tylko treści religijne. W tym roku do ludzi pracujących w mediach papież Franciszek skierował orędzie, któremu nadał tytuł: Komunikacja i miłosierdzie – owocne spotkanie, w którym zapisał następujące słowa:
Także mejle, SMS-y, sieci społecznościowe, czaty mogą być w pełni ludzkimi formami komunikacji. To nie technologia określa, czy komunikacja jest autentyczna, czy też nie, ale serce człowieka i jego zdolność do dobrego wykorzystania środków, jakimi dysponuje. Sieci społecznościowe mogą ułatwiać relacje i promować dobro społeczeństwa, ale mogą również prowadzić do dalszej polaryzacji i podziałów między ludźmi i grupami. Środowisko cyfrowe jest placem, miejscem spotkań, gdzie można wyrazić sobie serdeczność albo zadać rany, nawiązać pożyteczną dyskusję lub dokonać linczu moralnego. Modlę się, aby ten Rok Jubileuszowy przeżywany w miłosierdziu sprawił, że staniemy się bardziej otwarci na dialog, aby poznać się lepiej i wzajemnie zrozumieć; niech wyeliminuje wszelkie formy zamknięcia i pogardy i odrzuci wszelką przemoc i dyskryminację (Misericordiae vultus, 23). Także w sieci buduje się prawdziwe społeczeństwo obywatelskie. Dostęp do sieci cyfrowych pociąga za sobą odpowiedzialność za drugiego, którego nie widzimy, ale który jest realny, ma swoją godność, która musi być respektowana. Sieć może być dobrze używana, aby spowodować rozwój zdrowego społeczeństwa, otwartego na dzielenie się z innymi.
2. Każdy uczeń otrzymuje ksero fragmentu orędzia. Polecamy zapoznanie się z jego treścią; podczas lektury uczniowie podkreślają słowa, które uznają za kluczowe.
3. Praca odbywa się w parach, uczniowie tworzą kodeks etyczny dla ludzi mediów, opierając się na otrzymanym fragmencie orędzia papieża. Poszczególne punkty kodeksowe zapisują na paskach papieru, aby następnie można na forum klasy ułożyć duży kodeks jako owoc pracy poszczególnych par. Wyłoniony zespół redakcyjny może zająć się ostateczną redakcją całości.
III. Nowe życie/pogłębienie wiary
Podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie usłyszeliśmy takie świadectwo Natalii: „15 kwietnia 2012, w niedzielę, obudziłam się w moim mieszkaniu w Łodzi. To jest trzecie największe miasto w Polsce. Byłam wtedy redaktor naczelną czasopism o modzie, od 20 lat nie miałam nic wspólnego z Kościołem. Odnosiłam sukcesy w pracy, umawiałam się z fajnymi chłopakami, żyłam od imprezy do imprezy – i to było sensem mojego życia.
Opowiadała następnie o dniu, w którym poczuła, że potrzebuje spowiedzi. Tamtego dnia obudziłam się z niepokojem, że to, co robię z moim życiem, jest bardzo dalekie od dobra. Zrozumiałam, że potrzebuję iść tego dnia do spowiedzi. Nie bardzo wiedziałam, jak to się robi, więc zguglowałam sobie spowiedź. W jednym z artykułów, które znalazłam, przeczytałam takie zdanie: «Bóg umarł z miłości do nas». W pełni to zrozumiałam: Bóg umarł z miłości do mnie, chce mi dać życie w pełni, a ja obojętna siedzę sobie w kuchni i palę papierosa. Z miejsca się rozpłakałam – kontynuowała – wzięłam kartkę i zaczęłam spisywać swoje grzechy. Wszystkie były bardzo jasne, same stawały mi przed oczami i zobaczyłam, że złamałam wszystkie 10 przykazań. Poczułam, że natychmiast muszę porozmawiać z księdzem. Znalazłam w internecie informację, że o 15 w katedrze jest spowiedź. Pobiegłam tam, ale strasznie się bałam, że ksiądz mi powie: «Twoje grzechy są zbyt ciężkie, nic nie mogę dla ciebie zrobić». Mimo to zdobyłam się na odwagę i podeszłam do spowiedzi. Bardzo się rozpłakałam, wyznając swe grzechy. Ksiądz nic nie mówił. Jak skończyłam, powiedział: «To bardzo piękna spowiedź». W ogóle nie wiedziałam, o co mu chodzi, nie było nic pięknego w tym, z czym przyszłam. Ksiądz spytał, czy wiem, jaki jest dziś dzień i powiedział: «Niedziela Miłosierdzia. Wiesz, która jest godzina? Po 15.00. To jest Godzina Miłosierdzia. Wiesz, gdzie jesteś? W katedrze, w miejscu, w którym św. Faustyna codziennie się modliła, kiedy jeszcze mieszkała w Łodzi. To właśnie jej Pan Bóg objawił, że chce tego dnia wybaczać wszystkie grzechy, jakiekolwiek by one nie były. Twoje grzechy są wybaczone. Nie ma ich już, nie wracaj do nich, nawet o nich nie myśl». To były mocne słowa. Przecież idąc do spowiedzi, byłam przekonana, że nieodwracalnie straciłam życie wieczne, a usłyszałam, że Bóg sprawił, że to, co zrobiłam złego, zniknęło na zawsze. Że zawsze na mnie czekał i wyznaczył mi spotkanie tamtego dnia. Wyszłam z kościoła jak z pola bitwy – potwornie zmęczona, ale i przeszczęśliwa, z poczuciem zwycięstwa i przekonaniem, że Jezus wraca ze mną do domu. Przez ostatnie dwa lata przygotowywałam ŚDM w Łodzi, aby inni mogli doświadczyć tego, co ja – mówiła. Miłosierdzie Boga jest żywe i działa do dzisiaj. Jestem tego świadkiem i naprawdę życzę każdemu z was tego samego. Jezu ufam Tobie. Natalia [2].
Propozycja modlitwy na zakończenie: Modlitwa Światowych Dni Młodzieży 2016
„«Boże, Ojcze Miłosierny, który objawiłeś swoją miłość w Twoim Synu Jezusie Chrystusie i wylałeś ją na nas w Duchu Świętym, Pocieszycielu, Tobie zawierzamy dziś losy świata i każdego człowieka».
Zawierzamy Ci szczególnie ludzi młodych ze wszystkich narodów, ludów i języków. Prowadź ich bezpiecznie po zawiłych ścieżkach współczesnego świata i daj im łaskę owocnego przeżycia Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.
Ojcze Niebieski, uczyń nas świadkami Twego miłosierdzia. Naucz nieść wiarę wątpiącym, nadzieję zrezygnowanym, miłość oziębłym, przebaczenie winnym i radość smutnym. Niech iskra miłosiernej miłości, którą w nas zapaliłeś, stanie się ogniem przemieniającym ludzkie serca i odnawiającym oblicze ziemi.
Maryjo, Matko Miłosierdzia, módl się za nami. Święty Janie Pawle II, módl się za nami[3].
Opracowanie katechezy: Aleksandra Bałoniak – zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Katecheta”, nauczycielka religii w liceum ogólnokształcącym w Poznaniu, redaktor serii „Biblioteka Katechety”.
© Edycja Świętego Pawła
Zestaw pomocy duszpasterskich można pobrać bezpłatnie.
[1] Modlitwa o miłość, (fragmenty) http://adonai.pl/milosc/?id=80 [dostęp: 29 lipca 2016].
[2] Czytaj więcej na http://www.rmf24.pl/raporty/raport-swiatowe-dni-mlodziezy/info/news-sdm-natalia-z-lodzi-obudzilam-sie-z-niepokojem-ze-to-co-obi,nId,2244320#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=other [dostęp: 1 sierpnia 2016].
[3] Modlitwa Światowych Dni Młodzieży 2016, http://warszawa.oaza.pl/de/index.php/e-aktualnosci/polecamy/391-modlitwa-wiatowych-dni-modziey-2016 [dostęp: 1 sierpnia 2016].
Patroni medialni: