Orędzia na Światowe Dni
Środków Społecznego Przekazu
Wprowadzenie

Rokrocznie od chwili pierwszych obchodów Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu na świecie, a więc od 1967 roku, kolejni papieże publikują specjalne orędzia. Rozważają w nich różne tematy związane z komunikacją medialną oraz teologią komunikacji.

Do 2017 roku ukazało się 51 takich dokumentów. Z tego 12 napisał papież Paweł VI (1967-1978), Jan Paweł II – 27 (w latach 1979-2005), Benedykt XVI - 8 (w latach 2006-2013) oraz 4 papież Franciszek. Tematyka podejmowanych zagadnień jest bardzo różnorodna.

Od 1986 roku nieprzerwanie są one wydawane 24 stycznia, we wspomnienie św. Franciszka Salezego, patrona dziennikarzy . Wyjątkiem jest tu orędzie z 1995 roku, opublikowane 6 stycznia, w święto Objawienia Pańskiego.

Niektóre z nich zawierają wewnętrzną numerację (nadaną przez papieży), większość jednak jej nie posiadała i dlatego zostały nią opatrzone na niniejszej stronie, dla łatwiejszego cytowania. Podobnie redaktorzy strony pogrubili niektóre ważniejsze fragmenty tekstów.

Tematyka orędzi

Orędzia często były związane z aktualnymi wydarzeniami ogólnoświatowymi czy ogólnokościelnymi. Poruszane w nich zagadnienia można pogrupować według tematów. Dużą grupę orędzi stanowią te o tematyce społecznej, dotyczące kultury i rozwoju cywilizacji:

- 1967 – Środki społecznego przekazu ważnymi elementami cywilizacji (Paweł VI)
- 1968 – Prasa, kino, radio i telewizja w służbie postępu ludzkości (Paweł VI)
- 1971 – Środki komunikacji społecznej w służbie jedności ludzi (Paweł VI)
- 1976 – Komunikacja społeczna wobec podstawowych praw i obowiązków człowieka (Paweł VI)
- 1984 – Komunikacja społeczna pomostem pomiędzy wiarą i kulturą (Jan Paweł II)
- 1988 – Komunikacja społeczna w służbie braterstwa i solidarności wśród ludzi i narodów (Jan Paweł II)
- 1991 – Środki społecznego przekazu w służbie jedności i postępu rodziny ludzkiej (Jan Paweł II)
- 2006 – Środki przekazu: sieć komunikacji, jedności i współpracy (Benedykt XVI)
- 2009 – Nowe technologie, nowe relacje. Trzeba rozpowszechniać kulturę szacunku, dialogu i przyjaźni (B XVI)
- 1986 – Kształtowanie opinii publicznej (Jan Paweł II)
- 1989 – Religia w środkach przekazu (Jan Paweł II)

Na przestrzeni tych 50 lat jedną z bardziej palących spraw było zabieganie papieży o pokój. Liczne w tym czasie konflikty międzynarodowe były bodźcem do wołania o pokój, któremu media powinny służyć:

- 1975 – Pojednanie (Paweł VI)
- 1983 – Komunikacja społeczna w służbie pokoju (Jan Paweł II)
- 1987 – Komunikacja społeczna w służbie sprawiedliwości i pokoju (Jan Paweł II)
- 2003 – Środki społecznego przekazu w służbie prawdziwego pokoju w świetle encykliki Pacem in terris (JP II)
- 2005 – Środki przekazu w służbie porozumienia między narodami (Jan Paweł II)

Równie często poruszanym tematem były kwestie dotyczące dzieci, młodzieży i w ogóle życia rodzinnego, którego wyznacznikiem jest obecnie powszechny dostęp do środków komunikacji społecznej.

- 1969 – Komunikacja społeczna a rodzina (Paweł VI)
- 1970 – Komunikacja społeczna i młodzież (Paweł VI)
- 1979 – Komunikacja społeczna czynnikiem ochrony i rozwoju dzieci w rodzinie i w społeczeństwie (Jan Paweł II)
- 1980 – Rola komunikacji społecznej wobec zadań rodziny (Jan Paweł II)
- 1985 – Komunikacja społeczna w służbie chrześcijańskiej promocji młodzieży (Jan Paweł II)
- 2004 – Media w rodzinie: ryzyko i bogactwo (Jan Paweł II)
- 2007 – Dzieci i środki przekazu jako problem wychowawczy (Benedykt XVI)
- 2015 – Przekaz ukazujący rodzinę jako sprzyjające środowisko spotkania w bezinteresownej miłości (Franciszek)

Dalej kolejni papieże zwracają uwagę na relację środków społecznego przekazu w stosunku do fundamentalnych wartości, takich jak prawda, wolność, prawa człowieka:

- 1972 – Komunikacja społeczna w służbie prawdy (Paweł VI)
- 1973 – Komunikacja społeczna a głoszenie i promocja wartości duchowych (Paweł VI)
- 1981 – Komunikacja społeczna w służbie odpowiedzialnej wolności człowieka (Jan Paweł II)
- 2008 – Środki społ. przekazu na rozdrożu: wiodąca rola czy służba? Szukanie prawdy, by się nią dzielić (B XVI)
- 2011 – Prawda, przepowiadanie i autentyczność życia w erze cyfrowej (Benedykt XVI)
- 2016 – Komunikacja i Miłosierdzie - owocne spotkanie (Franciszek)
- 2017 – Przekazujmy nadzieję i ufność w naszych czasach (Franciszek)

W związku z tym, iż orędzia piszą namiestnicy Chrystusa na ziemi, nie mogą w nich nie poruszać zagadnienia ewangelizacji, która jest fundamentalnym obowiązkiem chrześcijan. A środki komunikacji społecznej otwierają przed ewangelizacją nowe, niemal nieograniczone możliwości:

- 1974 – Komunikacja społeczna i ewangelizacja świata współczesnego (Paweł VI)
- 1992 – Głoszenie orędzia Chrystusa w środkach komunikacji (Jan Paweł II)
- 1997 – Głosić Jezusa – Drogę, Prawdę i Życie (Jan Paweł II)
- 2001 – Rozgłaszajcie to na dachach: Ewangelia w epoce globalnej komunikacji (Jan Paweł II)
- 2012 – Milczenie i słowo drogą ewangelizacji (Benedykt XVI)
- 2013 – Sieci społecznościowe: bramy prawdy i wiary, nowe miejsca ewangelizacji (Benedykt XVI)
- 2014 – Przekaz w służbie autentycznej kultury spotkania (Franciszek)

Jan Paweł II w trakcie 3 lat przygotowań do obchodów Wielkiego Jubileuszu 2000 Lat Chrześcijaństwa rozważał w orędziach misterium Trzech Boskich Osób, wpisując się w ten sposób w program duszpasterski całego Kościoła:

- 1998 – Z pomocą Ducha Świętego głosimy nadzieję (Jan Paweł II)
- 1999 – Środki przekazu cenną pomocą dla tych, którzy szukają Ojca (Jan Paweł II)
- 2000 – Głosić Chrystusa w środkach społecznego przekazu na progu nowego tysiąclecia (Jan Paweł II)

Na przestrzeni tych lat nie zabrakło również rozważań omawiających poszczególne środki przekazu pod kątem ich skuteczności, dobra, jakie wnoszą w proces komunikacji, oraz zła, które może z nich wyniknąć na skutek nieodpowiedzialnej działalności człowieka:

- 1977 – Komunikacja społeczna i reklama: korzyści, niebezpieczeństwa, odpowiedzialność (Paweł VI)
- 1990 – Orędzie chrześcijańskie w erze komputerów (Jan Paweł II)
- 1993 – Rola kaset magnetofonowych i magnetowidowych w kształtowaniu kultury i sumienia (Jan Paweł II)
- 1994 – Telewizja w rodzinie: kryteria właściwego wyboru programów (Jan Paweł II)
- 1995 – Kino – nośnik kultury i propozycja wartości (Jan Paweł II)
- 2002 – Internet: nowe forum głoszenia Ewangelii (Jan Paweł II)

W podobnie szczegółowy sposób papieże omawiali różne grupy użytkowników środków społecznego przekazu, zwracając uwagę na ich specyficzne odniesienie do tych narzędzi postępu ludzkiego:

- 1978 – Odbiorca komunikacji społecznej: oczekiwania, prawa i obowiązki (Paweł VI)
- 1982 – Komunikacja społeczna a ludzie starsi (Jan Paweł II)
- 1996 – Współczesne środki przekazu w służbie promocji kobiet w społeczeństwie (Jan Paweł II)
- 2010 – Kapłan i duszpasterstwo w cyfrowym świecie: nowe media w służbie Słowa (Benedykt XVI)

Orędzia na Światowe Dni Środków Społecznego PrzekazuWprowadzenie

Orędzia na Światowe Dni
Środków Społecznego Przekazu
Wprowadzenie